Ondanks mijn eerdere betoog om geen ingewikkelde conventies te spelen waar je niet aan toe bent, dan nu een opbouw naar een ingewikkelde conventie met veel opties en voordelen. De uiteindelijke Transfer-Lebensohl is geen "gratis" conventie, maar een heel "dure". Je moet erin getraind raken de situatie te herkennen en dan ook nog eens goed uitvoeren.
Toen ik nog maar kort bij Dombo was heb ik ooit al eens een stuk geschreven over de SF conventie, Rubensohl en Lebensohl. Transfer-Lebensohl had toen nog niemand bedacht of nog niemand in den lande had ervan gehoord. De situatie is nogal veranderd. Transfer-Lebensohl steekt zo briljant in elkaar dat er eindeloos veel mogelijkheden zijn en het kost "bijna niets". Alleen heel veel natuurlijke biedingen, die je als conventionele bieding weer terugkrijgt en ontzettend veel misverstanden in het begin. Het verschil tussen Rubensohl en Lebensohl is erg groot, waardoor Lebensohl een behoorlijke investering was, maar sinds Transfer-Lebensohl is dat verschil er vrijwel niet meer.
Laten we bij het begin beginnen. Na 1NT biedt de tegenpartij tussen. Soms kun je prima uit de voeten met natuurlijke biedingen en soms ook helemaal niet. En in de resterende gevallen kun je goed gokken. Zolang je nog veel vooruitgang in je afspel moet boeken is dit dan ook toereikend. Scherp kunnen bieden levert dan namelijk nog niets op.
Dan komt dat moment dat je meer wilt. Dan is Rubensohl een prima alternatief. Deze conventie kun je op twee manieren spelen
-
Zwak of sterk (klassiek)
-
Inviterend of sterk
Voordat ik ga uitleggen wat mijn voorkeur heeft, eerst maar eens kijken naar de conventie.
Hoe werkt Rubensohl? Het begint bij het herkennen dat na 1NT – (2x) – ?? je 2NT niet nodig hebt. Als je 2NT kunt maken, dan kun je beter voor straf doubleren. Als je 3NT kunt maken hangt het van de kwetsbaarheid af of je doubleert of 3NT biedt. Die ene situatie waarin 2NT precies goed is komt zo zelden voor (minder dan eens per jaar) dat je dat niet moet willen.
2NT komt dus beschikbaar. Dat gaan we dan spelen als transfer naar klaveren met een 5+ kaart.
3♣ komt dan vervolgens beschikbaar. Dat gaan we dan spelen als transfer naar ruiten. Etc.
3♠ blijft nu over. Dat gebruiken we als transfer naar 3NT zonder stop in de kleur van de tegenpartij. en we bieden zelf 3NT met een stop.
Dan is er bij alle transfers natuurlijk eentje die een transfer naar de kleur van de tegenpartij is. Als je herkent dat dit een vreemde situatie is, dan hoef je alleen nog maar te onthouden dat het wel handig is om naar 4kaarten in de hoge kleuren te kunnen vragen. Die transfer noemen we dus "Vervangende Stayman".
Nu moeten we dus alleen nog even afspreken hoe maat reageert. Dat hangt namelijk af van de eerder gekozen optie.
-
Als maat zwak kan zijn, dan ben je verplicht de transfer aan te nemen. Er zijn altijd mensen die dan toch 3NT gokken en komen bijna altijd van een koude kermis thuis. Als maat sterk is gaan we die vervolgens nog wel horen
-
Als maat minimaal inviterend is, dan ben je verplicht de transfer te weigeren met overwaarde. Als je de transfer aanneemt gaat maat wel weer door als hij meer dan een invite heeft
Dit is even een moment om aan te geven waar mijn voorkeur naar uit gaat. Speel Rubensohl als inviterend of beter. Er zijn veel meer punten te verdienen met het op het juiste moment uit de manche blijven of die juist bieden als je inviterend bent, dan dat je scoort met de preëmptieve actie.
En hoe dan verder? Na een transfer naar een lage kleur bieden we stops voor 3NT en na een transfer naar een hoge kleur bieden we cue's voor slem.
Een paar kanttekeningen: Niet elke 5kaart hoeft geboden te worden. (Als je voor zwak gekozen hebt dan zeker niet) Vaak is 3NT of een transfer naar 3NT beter. Maat gaat er bij een transfer naar een lage kleur dan ook vanuit dat je een zeskaart zult hebben. Dat is natuurlijk anders bij de hoge kleuren. Maat kan de transfer weigeren door met een doubleton mee en een stop in de volgkleur 3NT te bieden. Let op! Dit is dus anders dan een normale transfer weigering zonder tussenbieden.
Mocht je dit allemaal onder de knie hebben en je wilt meer, dan is er een relatief simpele en logische stap naar Transfer-Lebensohl. Alles blijft hetzelfde (met dien verstande dat transfers hier zeker inviterend of beter zijn) behalve het 2NT bod dat krijgt twee mogelijke betekenissen. Het blijft wel een transfer naar klaveren, maar dat is alleen echt als je ook zwakke klaveren hebt. Anders is 2NT een conventioneel relaybod. Maat biedt hoe dan ook 3♣ na 2NT. Geen uitzonderingen.
Wat verandert er nu voor ons? Er komt een reeks extra opties beschikbaar. We kunnen nu zwak, inviterend en sterk bieden. We kunnen in extra situaties aangeven of we een stop in de volgkleur hebben of niet.
Ik ga even een situatie helemaal uitwerken. Na een 1NT opening volgt de tegenstander 2♥. Hoe gaat we nu verder? Ik geef hier nu een zeer rechtlijnige opzet:
1NT – (2♥) – ??
2♠ Zwak met 5+ schoppens
2NT Transfer naar klaveren. Maat biedt verplicht 3♣
3♣ – ??
Pas zwak met 6+ klaveren
3♦ zwak met 6+ ruiten
3♥ vervangende Stayman MET stop. Vraagt dus naar 4kaart ♠
3♠ Transfer naar klaver MET stop. Lichte sleminteresse, maat zwaait af naar 3NT als hij niet verder wil.
3NT To play MET stop
3♣ Transfer naar ruiten, inviterend of beter (moet soms wel eens op een 4kaart)
3♦ Transfer naar harten, vervangende Stayman ZONDER stop. Vraagt 4kaart ♠. Zonder fit en zonder stop wordt de transfer aangenomen. Daarna 3♠ is een voorstel om de 4-3 fit te spelen en 3NT belooft nu een halve stop.
3♥ Transfer naar schoppen, inviterend of beter met een 5kaart. Met een 6kaart is het inviterend of sleminteresse. (Anders 4♥)
3♠ Transfer naar 3NT ZONDER stop
3NT Transfer naar klaveren ZONDER stop. Lichte sleminteresse, maat mag passen.
4♣ Optioneel: Wereldconventie 5+ klaver en 5+ schoppen
4♦ Optioneel: Wereldconventie 5+ ruiten en 5+ schoppen
4♥ Ook een transfer naar schoppen, maar dan een 6kaart zonder sleminteresse
4♠ To play (als het contract in jouw hand moet zitten omdat je bijv. ♥Hx hebt)
4NT kwanititatief, optioneel: Wereldconventie 5+ klaver en 5+ ruiten
Laat ik het proberen samen te vatten. Alle zwakke handen gaan via 2NT. Alle andere biedingen die via 2NT lopen beloven een stop in de volgkleur. Het equivalent ervan dat direct geboden wordt, ontkent dus een stop. Alle andere transfers zijn inviterend of beter. 3♠ via 2NT en direct 3NT blijven over. Die kunnen we gebruiken om lichte sleminteresse met klaver te tonen. Tot slot, als we toch de wereldconventie spelen, dan kunnen we die hier ook gebruiken.
Kleine kanttekeningen:
-
Omdat het niet slim is informatie te geven over je hand als het niet nodig is zul je 3♣ als transfer eigenlijk alleen gebruiken als inviterend of sleminteresse. Met de handen ertussenin kun je beter maar zo snel mogelijk naar 3NT toe, zonder je ruitens te noemen. Het is wel handig als je wilt "improviseren". Maat zal zelden tot nooit je ruitens steunen.
-
In alle situaties zonder stop waarin jij eerst hebt aangegeven geen stop te hebben, is het belangrijk dat maat begrijpt dat een 3NT bod bij jou nu niet ineens wel een stop belooft, maar een soort paniek bod van "Ik weet niet waar we moeten eindigen" is. Je gaat nu kleurtjes bieden tot je iets vindt dat niet te beroerd aanvoelt. Nog belangrijker is het dat 4♣ en 4♦ nu mogelijke eindcontracten zijn. Het begrip MF omvat alle biedingen tot en met 4♠. 5♣ en 5♦ vallen er dus niet onder.
-
Transfer-Lebensohl is geschikt met zowel een straf als take-out dubbel, wat je het liefst met je partner afspreekt.
-
Als je doubletten als take-out speelt, let nu dan wel op dat doublet nu veel meer gericht is op deelscore bestrijden en maximaal inviterend is. Er kan veel met Transfer-Lebensohl, maar een invite met een 4kaart in de andere hoge kleur kan niet. Met een take-out doublet los je dat (deels) op. Een ander voordeel van doublet als take-out is dat 3♣ als transfer naar ruiten eigenlijk altijd een 5+ kaart belooft. Een nadeel is dat jouw tegenstanders met vrijwel alles weg kunnen komen en als ze dat doorhebben daar ook zeker misbruik van zullen maken. Wij trekken met onze strafdoubletten nog wel eens een lange neus naar spelers die niet verwachten dat onze doubletten voor straf zijn.
Goed, Transfer-Lebensohl staat nu. Dat is best een hele klus. Omdat je zoveel kunt vertellen is het een mooi geheel geworden, maar alleen als je de opbouw ervan goed door hebt. Is dat niet het geval, speel dan lekker nog een tijdje door met Rubensohl.
Wil je Lebensohl nog verder aanpassen dan kan dat. Zelfs op meesterklasse niveau wordt ervoor gekozen om 1NT – (2♥) – 3NT als to play te spelen. Dat voorkomt vergissingen omdat dit vaak voorkomt. Alleen is nu de analogie waarbij alle directe biedingen een stop ontkent niet meer van toepassing en moet je in andere, minder frequente situaties weer meer onthouden.
Nu komt wel 1NT – (2♥) – 2NT – pas // 3♣ – (pas) – 3NT beschikbaar en kun je die bieding dus weer gebruiken voor de klaveren, dus je raakt er niets door kwijt.
Er zijn nog meer technische "verbeteringen" mogelijk, maar die maken het niet makkelijker.
1NT – (2♥) – 2NT – pas // 3♣ – (pas) – 3♠ als echt met een 6-4 hand
1NT – (2♥) – 2NT – pas // 3♣ – (pas) – 3♥ als vragend naar een klaverenstop. Daaruit volgt:
1NT – (2♥) – 3♦ als vervangende Stayman met of zonder stop. Zonder fit en zonder stop neem je de transfer aan.
1NT – (2♥) – 4♥ als wereldconventie (5/5 laag) zodat je 4NT als kwanti kunt blijven gebruiken.
Er zijn best wel goede bridgers te vinden die met plezier alle overige mogelijkheden met je doorspreken.
Als je Transfer-Lebensohl nu goed in de vingers hebt, en je hebt ook alle vervolgbiedingen goed afgesproken, dan kunnen we nog veel extra meerwaarde eruit halen. Deze conventie is namelijk ook goed toe te passen in andere situaties. Dit is wederom niet gratis, maar als het begrepen en herkend wordt, wel heel effectief.
Extra optie 1: Als verdediging tegen zwakke 2-openingen.
Gaat supervaak fout. Een 2NT volgbod is namelijk gewoon een natuurlijk NT volgbod en helemaal geen Lebensohl. Je weet namelijk helemaal nog niet of maat wel punten heeft. Echter als maat doubleert, dan komt weer de redenatie van 2NT om de hoek kijken. Maat belooft punten. Als jij punten hebt, waaronder een aantal in de kleur van de zwakke 2, dan is gedoubleerd tegenspelen interessanter. Je maakt dan door te passen van maat zijn informatiedoublet een strafdoublet. En als het 3NT is dan kijk je naar de kwetsbaarheid of het interessant is om dat te bieden.
Na doublet 2NT bieden gaat vaak nog wel goed omdat dit op basis van de gegeven redenatie herkend wordt. Wat heel vaak fout gaat zijn de biedingen in een kleur. Na het informatiedoublet noemen mensen snel hun 4kaartje om dan heel raar te kijken als maat ineens de kleur erboven gaat bieden. Ook andersom gaat het fout, dat er een transfer gegeven wordt en maat dat als een natuurlijke bieding opvat. Goed toegepast is Transfer-Lebensohl in deze situatie goud waard vooral omdat de sterke hand 3NT mag spelen. Bereid je voor op enorm veel biedmisverstanden voordat je dit onder de knie krijgt. Hou er ook rekening mee dat je vaak met 3♣ (transfer naar ruiten) op een 4kaartje gaat fröbelen omdat je vast zit. Maat heeft echter met zijn doublet er minimaal 3 beloofd, dus zwaar mis gaan zal het niet.
Extra optie 2: Na een sprongvolgbieding.
Zit je tegen in de kleur van de volgbieder dan pas je en wacht je tot maat met het bijna verplichte beschermende doublet (ook wel heropeningsdoublet of openhouddoublet genoemd). Weer hebben we direct 2NT dus niet nodig. Let even op de volgende verschillen:
1♣ – (2♥) – 2NT = Transfer-Lebensohl
1♣ – (2♥) – pas – (pas) // dbl – (pas) – 2NT = Zwak met een klein stopje (optioneel: scrambling)
Je begrijpt dat de biedserie 1♣ – (2♥) – 3♣ regelmatig tot verwarring leidt. Die ruitens worden vaak niet begrepen, of wel begrepen maar niet bedoeld. Technisch is de gewone Lebensohl misschien beter, maar dan wordt het weer complexer. De ene keer Transfer-Lebensohl, de andere keer gewone Lebensohl. En het zijn al geen makkelijke conventies. De tegenstanders kunnen jouw conventie trouwens makkelijk om zeep helpen als ze een goede fit hebben en op 3 of 4 niveau kunnen steunen.
Extra optie 3: Na een reverse bieding.
1♣ – 1♠ // 2♥ is geen ongewone biedserie. Er zijn spelers die vinden dat je hier gewone Lebensohl moet spelen omdat je onderscheid moet kunnen maken tussen een zwakke steun in klaveren (via 2NT) en een sterke steun in klaveren. Maar conform het schema kun je direct 3NT (of via 2NT 3♠) bieden met klaveren mee. Bovendien is 3♣ nu een transfer naar ruiten (en daarmee de 4e kleur). Let op dat de complexiteit nu wel weer toeneemt:
1♣ – 1♠ // 2♥ – 2NT // 3♣ – 3♠ belooft dus nu lichte sleminteresse met klaveren mee en een ruitenstop
1♣ – 1♠ // 2♥ – 3♦ belooft dus nu een MF hand met 5+ schoppens en 4+ hartens
1♣ – 1♠ // 2♥ – 3♥ belooft dus nu een MF hand met 5+ schoppens
1♣ – 1♠ // 2♥ – 3♠ belooft dus nu lichte sleminteresse met klaveren mee en geen ruitenstop
Het is allemaal superconsequent, maar je ziet hopelijk hoe makkelijk het is om in de war te raken. Toch is het van harte aan te raden voor spelers die er aan toe zijn.